Có nên xóa bỏ ưu đãi cho chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội

Nhiều chuyên gia cho rằng, Nhà nước nên xóa bỏ các ưu đãi cho chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội hiện nay mà chỉ tập trung hỗ trợ trực tiếp cho người thu nhập thấp mua nhà.

Dự báo đến năm 2020, cả nước sẽ cần khoảng 1 triệu căn hộ cho người thu nhập thấp, nhưng hiện mới chỉ đáp ứng được hơn 10.000 căn/năm. Nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp, người nghèo ở các đô thị đang rất bức thiết, trong khi nguồn cung nhà ở xã hội lại thiếu hụt và chưa có giải pháp triệt để. Nhiều chuyên gia cho rằng, bên cạnh việc sử dụng hiệu quả quỹ đất, đã đến lúc cần nghiên cứu thay đổi phương thức đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo cơ chế thị trường.
 

Về vấn đề nhà ở cho người thu nhập thấp, Hà Nội là đô thị điển hình về sự lệch pha cung - cầu. Nguyên nhân dẫn đến nguồn cung nhà ở xã hội thiếu hụt nghiêm trọng so với nhu cầu thực tế là do cơ chế, chính sách vẫn chưa khuyến khích doanh nghiệp “mặn mà” với loại hình này. Tuy được vay vốn ưu đãi, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế sử dụng đất… nhưng các thủ tục, quy trình phức tạp, mất nhiều thời gian, lại không được quyền tự quyết định giá bán mà phải theo mức trần khiến nhiều doanh nghiệp địa ốc không muốn đầu tư phát triển nhà ở xã hội.
 

Ông Vũ Ngọc Đạm, Trưởng phòng Phát triển nhà, Sở Xây dựng Hà Nội phân tích: Với cách tính hiện nay, chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội chỉ được hưởng 10% lợi nhuận, rất thấp so với việc xây dựng nhà thương mại. Cách tính này không khuyến khích các nhà đầu tư giảm giá thành.

Do đó, nhằm tăng nhanh nguồn cung nhà ở dành cho người thu nhập thấp, nhiều chuyên gia kiến nghị nên thay đổi phương thức đầu tư nhà ở xã hội hoàn toàn dựa theo cơ chế thị trường. Nhà nước sẽ xóa bỏ những ưu đãi cho chủ đầu tư hiện tại mà chỉ tập trung hỗ trợ trực tiếp cho khách hàng. Khi đó, doanh nghiệp triển khai đầu tư dự án nhà ở xã hội giống như nhà ở thương mại song phải dành tỷ lệ từ 20-50% tùy theo từng dự án để xây dựng nhà ở giá rẻ với diện tích từ 25-45 m2/căn hộ, dùng vật liệu thông thường, chất lượng bảo đảm, an toàn cho người sử dụng.
 

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, tình trạng thiếu hụt nhà ở cho người nghèo sẽ còn kéo dài nếu không giải quyết tốt vấn đề quỹ đất. Thực tế, những dự án nhà ở xã hội gần trung tâm dù giá cao hơn nhưng vẫn nhiều người mua, còn các dự án ở ngoại thành, hạ tầng, giao thông không thuận lợi thì dù có bán giá thấp cũng ít người lựa chọn.
 

Bên cạnh đó, đã có quy định những dự án phát triển nhà ở thương mại diện tích hơn 10 ha phải dành 20% quỹ đất làm nhà ở xã hội song do cơ quan chức năng quản lý chưa nghiêm nên chủ đầu tư dự án thường tìm mọi cách trì hoãn thực hiện hoặc dành khu đất xấu nhất, phần đất chưa giải phóng xong mặt bằng để xây nhà ở xã hội.

Doanh nghiệp mặn mà với nhà ở xã hội bởi cơ chế, chính sách hiện nay

Ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam đề xuất, ở các đô thị đang bức xúc về nhà ở như Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, cần có kế hoạch sử dụng hiệu quả quỹ đất, ưu tiên phần đất còn lại ở các khu trung tâm để xây nhà cho người thu nhập thấp. Chẳng hạn, ưu tiên làm nhà ở xã hội khi xây dựng lại các khu chung cư cũ ở nội đô, hoặc tại các khu đất sau khi di dời nhà máy, công sở. Khu di dời nhà máy, công sở cũng phải chuyển một phần sang đất xây dựng nhà ở xã hội theo quy hoạch. Nhưng chỉ phân phối cho người thu nhập thấp đang sống trong phường và lân cận, trong quận có dự án để không làm tăng mật độ dân số.
 

Ngoài việc tìm giải pháp tăng nguồn cung nhà ở xã hội, Nhà nước cũng cần phải nghiên cứu hỗ trợ hiệu quả hơn cho người nghèo, người thu nhập thấp mua nhà ở tại các đô thị. Trong thời gian qua, gói vay 30.000 tỷ đồng hỗ trợ mua nhà đã được giải ngân nhưng đối tượng tiếp cận được gói tín dụng này chủ yếu là người thu nhập trung bình khá, trung bình.
 

Ông Nguyễn Văn Đực, Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, gói 30.000 tỷ đồng đến giữa năm 2016 là kết thúc, Chính phủ cần nghiên cứu gói hỗ trợ mới chỉ tập trung giải quyết nhu cầu nhà ở cho người nghèo đô thị. Hiện nay gói 30.000 tỷ đồng hỗ trợ cho những người mua nhà dưới 1 tỷ đồng, đó là người thu nhập khá rồi. 30.000 tỷ đồng của Nhà nước không vào nhà nghèo nhà khó mà vào nhà trung bình. “Tôi đề nghị chuyển sang một gói khác 10.000 tỷ đồng giúp cho những người mua căn hộ chỉ 200-300 triệu đồng và bắt buộc doanh nghiệp phải làm ra căn hộ 200-300 triệu đồng. Có vậy mới hỗ trợ được vào người nghèo”-ông Đực nhấn mạnh.

Theo Tổng hợp